Ülkemizde erken emeklilik için çeşitli yollar var. Annelere, doğum borçlanması erken emeklilik yolunu açıyor. Ayrıca engelli çocuğu olanlara farklı bir imkan sunuluyor. İşte erken emeklilik yolları:
Kimler borçlanma yapabilir?
Hangi kurumdan olursa olsun bütün kadın çalışanlar, yani SSK'lı olanlar, kendi işini yapan Bağ-Kur'lular ve memur olan anneler doğum borçlanması yapabiliyor. İsteğe bağlı sigorta ödeyerek Bağ-Kur'lu olanların da doğum borçlanması imkanı var. Ancak borçlanma yapabilmek için doğumların ilk sigortalı olunan tarihten sonra gerçekleşmesi gerekiyor. Yani sigorta olmadan önce dünyaya gelen çocuklar için böyle bir borçlanma imkanı tanınmıyor. Ayrıca çocuğun sağ olması gerekiyor. Doğduktan sonra bir müddet yaşayan çocuklar için yaşadığı süre kadar borçlanma yapılabiliyor.
Staj sonrası süre borçlanılabilir mi?
Normal şartlarda emeklilik hesabında staj başlangıcı ve stajda geçen süreler dikkate alınmıyor. Ama doğum borçlanmasında farklı bir uygulama bulunuyor. Anneler eğer staj başladığı tarihten sonra doğum yapmışlarsa bu doğumları 3 çocuğa kadar borçlanarak 2 bin 160 gün kazanıyor.
Borçlanma hangi süreleri kapsıyor, ne kadar süre için yapılıyor?
Her çocuk için 720 gün, yani 2 yıl prim kazanılıyor. Çocuğun doğumundan sonraki 2 yıl içinde çalışılmayan süreler borçlanma ile kapatılabiliyor ve primler emeklilik hesabında kullanılıyor. Borçlanma yapılması için o sürelerde çalışılmaması, yani primlerinin ödenmemiş olması gerekiyor. Eğer doğumdan sonra çalışmaya başladıysanız, o süreleri borçlanamazsınız.
Anneye hangi avantajları sağlıyor?
Kadınlar doğum sonrası çalışmadıkları günlerin primlerini toplu olarak hizmet süresine ekletebiliyor. Böylece 3 çocuğu olan bir anne 6 yıllık, yani 2160 günlük primi çalışmadan ödeyip emeklilik hesabında kullanabiliyor.
Emeklilik öne alınıyor mu?
Yılını ve yaşını doldurmuş bir anne, primi eksikse bu süreleri çalışarak tamamlar. Örneğin; 2160 gün primi eksikse ve 3 doğumu varsa 6 yıl çalışıp prim ödemesi gerekir. Ancak doğum borçlanması sayesinde 6 yıllık primi toptan öder ve 6 yıl beklemeden emekli olabilir. Onun dışında doğum borçlanması işe giriş tarihini ya da yaş şartını geri çekmez.
Ne zaman yapılmalı?
Emeklilik yaşının dolmasına kısa süre önce yapılması daha yerinde olur. Çünkü bu tarihe kadar çalışıp prim tamamlanabilir. Ancak her yıl ödeme tutarı artıyor, daha az para ödemek istiyorsanız bugünkü şartlardan da ödeme yapabilirsiniz.
Daha az süreyi borçlanma imkanı var mı?
Evet. 2 yıllık boşluğunuz olsa bile eğer daha az prim gününe ihtiyacınız varsa o kadar borçlanabilirsiniz. 1 çocuk için 720 gün, üst sınırı gösteriyor. İsteyenler 30 gün de borçlanabilir.
Ne kadar ödeniyor?
Doğum borçlanmasında en düşük ve en yüksek tutarlar brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. En az tutar aylık olarak brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar oluyor. Bu da bu yıl için bin 601 lira 40 kuruş. Yani bu yıl 1 aylık borçlanma için en az bin 601 lira ödenmesi gerekiyor. Üst limit ise bunun 7.5 katı.
Evlat edinen de yararlanır mı?
2 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın sigortalılar da doğum borçlanması yapabilir. Ayrıca evlat edinilen çocuğu doğuran annenin de doğum borçlanması yapma hakkı bulunmakta. Evlat edinilen çocuğu doğuran anne doğumdan evlatlık verildiği süreye kadar geçen 2 yılı borçlanabilir. Evlat edinen anne ise çocuğu evlat edindiği tarihten doğumdan sonraki 2 yıllık sürenin dolduğu tarihe kadar olan süreyi borçlanabilir.
Engelli çocuğu olanlar için sağlanan emeklilik imkanı nedir?
Ülkemizde engelli çocuğu olanlara erken emeklilik imkanı var. 1 Ekim 2008 sonrası çalışılan her 4 yıla 1 yıl prim ekleniyor, emeklilik yaşı da 1 yıl düşüyor. /HABER7
SPOR
GÜNDEM
DÜNYACA ÜNLÜ PROFESÖR ÖMER ÖZKAN’A YAPAY ZEKA İLE ÜRÜN TANITTIRDILARPALANDÖKEN’E ÇIĞ DÜŞTÜ.. 16 YAŞINDAKİ EMRE YAZGAN HAYATINI KAYBETTİ
