Kayan bir yıldız görüldüğünde dilek dilemek birçok kültürde olan ve insanların inandığı olgulardan birisi. Astronomiye göre kayan bir yıldızdan dilek dilediğinizde, aslında birkaç milyon yıl geç kalmış oluyorsunuz.
Kayan bir yıldız görüldüğünde dilek dilemek birçok kültürde olan ve insanların inandığı olgulardan birisi. Astronomiye göre kayan bir yıldızdan dilek dilediğinizde, aslında birkaç milyon yıl geç kalmış oluyorsunuz. Dilek tuttuğunuz yıldız çoktan ölmüş oluyor, tıpkı hayalleriniz gibi. Fakat sosyal medyada ortaya atılan yeni bir görüş, durumun pek öyle olmadığını iddia ediyor.
YILDIZLAR SANDIĞINIZDAN DAHA YAKIN
Bu yeni iddiaya göre gece gökyüzünde görebildiğimiz yıldızlar aslında sandığımızdan çok daha yakın ve aynı zamanda çok daha uzun yaşıyor. Bilinenin aksine çoktan ölmüş bir yıldıza dilek dilemiş olmanız pek olası değil.
Normalde dilek tuttuğunuzda, kayan yıldızın aslında çoktan ölmüş olduğu gibi iç karartıcı bir gerçeğin söylenmesi ile karşılaşırsınız. Yıldızların milyonlarca ışık yılı uzakta olduğu ve bu ölen yıldızdan gelen ışığın gözlerinize ulaşmak için milyonlarca yıl yol kat ettiği ifade edilir. Dolayısıyla ışığını gördüğümüz yıldız, şu anda milyonlarca yıl daha yaşlıdır ya da bilinene göre büyük olasılıkla ışığı sönmüş, yani ölmüştür.
Ancak dilek tuttuğunuz yıldızlar muhtemelen o kadar da uzakta değil. Gözlerimizle görebildiğimiz tüm yıldızlar galaksimizin, yani Samanyolu'nun içinde yer alıyor. Samanyolu yaklaşık 100.000 ışık yılı genişliğinde ve Güneş Sistemimiz galaksinin merkezinden yaklaşık olarak 26.000 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Yani bu hesapla galaksimizin en ücra köşesindeki yıldızları görebilseydik bile, yine de sadece 74.000 ışık yılı uzakta olacaklardı. Kısaca, bilinenin aksine bırakın milyonlarca ışık yılını, bir milyon ışık yılının bile yakınından geçmeyecek bir süreden bahsediyoruz.
Özetleyecek olursak yeni iddiaya göre pratikte görebildiğimiz yıldızlar o kadar uzakta bile değiller. Karanlık bir gecede, Ay yokken ve iyi bir görüşe sahipken, gözlerimizle görebildiğimiz en sönük yıldız 6.5 parlaklık derecesine sahip. (Ortamlarda satmalık bilgi: Bu birime astronomide Kadir deniyor) Daha parlak yıldızların büyüklükleri daha düşük, daha sönük yıldızların büyüklükleri ise daha yüksek gözüküyor. Güney Haçı'nda yer alan en parlak yıldızın büyüklüğü 0.8 iken, en sönük yıldızın büyüklüğü ise 3.6.
Samanyolu galaksisinin, Güneş'in konumunu ve galaksinin merkezine ve kenarlarına olan uzaklığını gösteren bir izlenimi / Görsel kaynağı*: Nasa
Görünür parlaklık sınırı olan 6.5, Dünya'dan sadece yaklaşık 10.000 ışık yılı uzaktaki yıldızları görebileceğimiz anlamına geliyor. Yani daha uzaktaki yıldızlardan birine dilek tuttuğunuzu varsayarsak, ışık gözünüze ulaşana kadar 10 bin yıl yol kat etmiş oluyor. İnanışlara katılarak dilediğinizin yıldıza gidiş süresini de hesaba kattığımızda bir 10 bin yıl daha geçecek. Bir başka deyişle; en uzaktaki görünür yıldız bile dileğiniz ona ulaştığında sadece 20 bin yıl daha yaşlanmış oluyor.
PEKİ YILDIZLAR 20 BİN YILDAN DAHA UZUN YAŞAR MI?
Yıldızlar sandığınızdan daha uzun bir ömre sahiptir. Yale Parlak Yıldız Kataloğu, kabaca gözlerimizin görebileceği sınır olan 7 büyüklüğünden daha parlak olan 9.096 yıldız içeriyor. Katalogdaki yıldızların çoğu, dev yıldızlar olarak adlandırılan yıldızlardan oluşuyor. Bu dev yıldızlar ise normal devler, parlak devler ve süper devler olmak üzere üçe ayrılıyor. Diğer taraftan yıldız ne kadar büyükse, ömrü de o kadar kısa oluyor.
Ancak astronomide bu kısa dediğimiz zaman dilimi bile en az birkaç yüz bin yıla denk geliyor. Dileğinizin 10.000 ışık yılından daha yakın bir yıldıza ulaşması için gerekenden çok daha uzun bir süre olduğunu söyleyebiliriz. Görebildiğimiz yıldızların geri kalanı ise ana dizi (veya orta ömür) yıldızları ve alt dev yıldızları olarak adlandırılıyor. Bunlar çok daha uzun süre, birkaç milyar yıla kadar yaşıyorlar.
DİLEK DİLENECEK EN İYİ YILDIZLAR
Eğer hala ölü bir yıldıza dilek dileme konusunda biraz gergin hissediyorsanız, bunu terse çevirecek, daha doğrusu güvenli sularda yüzebileceğiniz bazı yöntemler var.
Örneğin Erboğa takımyıldızının güney yönünde bulunan Alpha Centauri, Dünya'ya en yakın yıldız sistemi ve gökyüzündeki en parlak dördüncü yıldız. Daha da iyi olan tarafı ise aslında üç yıldızdan oluşması ve sadece, yaklaşık dört ışık yılı uzaklıkta bulunması. Işıklarının size ulaşması için gereken süre ise sadece sekiz yıl.
Gökyüzündeki en parlak yıldız olan Sirius'a baktığımızda ise sadece 8.6 ışık yılı uzaklıkta bir ana dizi yıldızı olduğunu biliyoruz. Epsilon Eridani yaklaşık 10 ışık yılı uzaklıkta. Güneşimize benzer ve bir milyar yıldan biraz daha yaşlı. Sirius ve Epsilon Eridani orta yaşlarında olduklarından, hala ışıklarını saçmaya devam edecekleri milyonlarca, hatta belki de milyarlarca yılları vardır diyebiliriz.
Dileklerinizi göndermek için en güvenli yıldız ise tabi ki Güneş! Bize çok daha yakın ve farklı gözüktüğü için güneşimizin bir yıldız olduğunu unutuyor olsak da Güneş, sadece sekiz ışık dakikası uzaklıkta yer alıyor ve yaklaşık 5 milyar yıl daha ana dizi yıldızı olarak kalacak.
Yani bir yıldıza dilek dilediğinizde, o yıldız 10.000 ışık yılından daha az uzaklıktadır diyebiliriz ve muhtemelen en az yüz binlerce yıl, belki de milyonlarca hatta milyarlarca yıl daha orada olacak, tıpkı hayalleriniz gibi. /HÜRRİYET.COM.TR
