Maliye Bakanlığı, yapay zeka destekli Mekânsal Veri Analiz Sistemi (MEVA) ile son beş yıla ilişkin tapu işlemlerini mercek altına aldı. Gayrimenkul satışlarında tapuda gösterilen bedel ile gerçek satış fiyatı arasındaki fark tespit edilirse hem alıcı hem satıcıya ceza geliyor. Uzmanlar vatandaşların katmerli cezalarla karşı karşıya kalabileceğini ancak gönüllü düzeltme yaparlarsa ceza uygulanmayacağını belirtti.
Maliye, tapuda düşük bedel göstererek(Rayiç Bedel) vergi kaçıranlara göz açtırmazken son beş yılı kapsayan geriye dönük inceleme başlatıldı. Gönüllü düzeltme yapanlar ceza ödemeden kurtulacak, aksi hâlde vergi aslı, ziyaı cezası ve %53,25 gecikme faiziyle karşı karşıya kalınacak
Tapuda düşük bedel gösteren vatandaşlar şimdi ‘Ne yapacağız’ sorusunun cevabını arıyor. Ekonomist Muhammet Bayram, Maliye Bakanlığı’nın kayıt dışılığı önlemek için başlattığı kapsamlı denetim sürecini hürriyet.com.tr okurları için anlattı.
Ekonomist Muhammet Bayram, “Bakanlık uzun süredir yapay zeka ile rutin denetimler yapıyordu ancak son dönemde tapuda beyan edilen değer ile gerçek satış fiyatı arasındaki farkların büyümesi üzerine, son beş yılı kapsayan geriye dönük bir inceleme başlattı." ifadelerini kullanarak önemli uyarılarda bulundu.
GÖNÜLLÜ DÜZELTMEYE CEZA YOK
Özellikle büyükşehirlerde konut fiyatlarının artmasıyla birlikte kayıt dışı ödemelerin daha görünür hâle geldiğini belirten Bayram, “Devlet artık hem alıcıyı hem satıcıyı yakın takibe aldı, gönüllü düzeltme yapanlar cezasız kurtulacak” dedi ve sözlerine devam etti;
“Önceden bu denetimler daha çok inşaat firmaları üzerinden yapılırken, şimdi alıcı ve satıcı da mercek altına alınıyor. Bankalardan çekilen konut kredileri de incelemeye dahil ediliyor. Örneğin, evin gerçek satış bedeli 10 milyon TL iken tapuda 2 milyon 500 bin TL gösteriliyorsa, devlet ciddi gelir kaybına uğruyor ve bu durum incelemeye alınıyor.
Bu daveti dikkate alanların düzeltme beyannamesi vererek vergilerini yükseltip ödemesi hâlinde herhangi bir incelemeye tabi tutulmayacaklar. Aksi hâlde hem vergi aslı hem bir kat vergi zıyaı cezası hem de gecikme faizi ödenecek." dedi.
7 MİLYONA YAKIN İŞLEM TESPİT EDİLDİ
Bayram, son dönemde belediyelerin rayiç bedelleri artırmasıyla birlikte tapuda beyan edilen rakamların da yükseleceğini ve devletin tahsil ettiği tapu harçlarının artacağını vurguladı.
“Bakanlık, tapu değerleri ile gerçek satış fiyatları arasındaki farkların çok artması üzerine sondaj yöntemiyle yapılan kontrollerde büyük sapmalar tespit etti. Bunun sonucunda rutin denetimlerin yanı sıra son beş yılı kapsayan geriye dönük inceleme başlatıldı. Şu anda 7 milyona yakın işlem tespit edildiği belirtiliyor. Bu sayının daha da artacağını tahmin ediyoruz.” diyen Bayram, "Varsa eğer izaha davet kapsamında düzeltme beyannamesi vermek daha iyi bir sonuç doğuracaktır. Ancak vergi incelemesine dönerse bunun sonucunda kesilecek cezadan sonra uzlaşma ve pişmanlık hükümlerinden faydalanabilecektir” ifadelerini kullandı.
Bayram, denetimlerin tüm Türkiye’de yapılacağını ancak İstanbul, Ankara, İzmir, Denizli, Kocaeli ve Bursa gibi büyükşehirlerde konut fiyatlarının daha yüksek olması nedeniyle buralarda daha yoğun bir kontrol beklediklerini söyledi.
"KATMERLİ OLACAK"
Gayrimenkul satışlarında tapu harcı toplam satış bedelinin yüzde 4’ü olarak uygulanıyor. Bunun yüzde 2’si alıcı, yüzde 2’si satıcı tarafından ödeniyor. Eksik beyan tespit edilmesi hâlinde hem alıcı hem satıcı eksik ödedikleri vergiyi ceza ve faizle birlikte ödemek zorunda kalacak.
Şu anda yıllık gecikme faizinin yüzde 53,25 seviyesinde olduğunu belirten Bayram, beş yıl öncesine ilişkin bir eksik ödeme tespit edilirse vatandaşların “katmerli” cezalarla karşılaşabileceğini vurguladı.
Bayram, tapu harcı sorumluluğunun alıcı ve satıcıda olduğunu ancak emlakçıların da komisyon gelirlerini düşük göstermesi hâlinde cezalı vergi ödemek zorunda kalabileceğini belirterek "Komisyon faturası rayiç bedel üzerinden kesilip kalan kısmın elden alındığı durumlarda, bu fark da tespit edilirse vergi geriye dönük olarak tahsil edilecek." dedi.
"RAYİÇ BEDEL DÜZENLEMELERİNDE HASSASİYETLE HAREKET EDECEĞİZ"
AK Parti Genel Merkez Yerel Yönetimler Başkanı Mustafa Demir rayiç bedel düzenlemeleri ile ilgili yapmış olduğu açıklamada "Vatandaşlarımızın sırtına yeni yükler bindirmeyeceğiz" ifadelerini kullanmıştı.
Demir, temel amaçlarının milletin huzurunu ve ekonomik istikrarını korumak olduğunu ifade ederek, "Yerel yönetim anlayışımızda olduğu gibi her konuda şeffaf, adil ve vatandaşlarımızın menfaatini önceleyen bir yaklaşımı sürdüreceğiz. Rayiç bedel düzenlemelerinde de aynı hassasiyetle hareket ederek, hem vatandaşlarımızın haklarını koruyan hem de belediyelerimizin ihtiyaçlarını gözeten bir dengeyi tesis edeceğiz. Milletimizin hayatını zorlaştıracak, yükünü artıracak hiçbir adımın yanında olmayacağız" demişti. /HÜRRİYET.COM.TR
