Diğer adıyla İribaş Deniz Kaplumbağası, Türkiye ve Akdeniz'de yuvaladığı bilinen iki deniz kaplumbağası türünden biri olan İribaş Deniz Kaplumbağası, dünyanın tropik ve subtropik bölgelerinde yaşar. Türkiye'nin en büyük yumurtlama alanıdır. Ortalama 100-120 yıl yaşayan caretta carettaların bacakları yüzme görevini görecek şekilde kürek biçimini almıştır. Oksijeni havadan almalarına rağmen uzun süre su altında kalabilen bu deniz kaplumbağaları, milyonlarca yıl sürmüş değişim sürecinde suda yaşamaya tamamen uyum sağlamışlardır. Dişleri yoktur. Çok güçlü çeneleri ve testere gibi bir damak yapıları vardır.Yumurtalarını gece kumsallarda açtıkları çukurlara gömerler. Bir defasında 100 yumurta bırakabilirler. Yavrular 2 aylık kuluçka döneminden sonra gece vakti yumurtadan çıkarak denize giderler. Normalde 2-3 yılda bir yumurta yapan Caretta Caretta'lar oritasyon adı verilen bir içgüdüyle yumurtalarını sadece kendilerinin dünyaya geldiği kumsala bırakıyorlar. Yumurtadan çıkan carettaların, yetişkinliğe ulaşmaları 20-30 yıl alabiliyor. Caretta carettalar, yumurtlamak haricinde karaya hiç çıkmıyorlar. Kabuk boyları 1 metre kadar büyüyebiliyor. Sırt tarafı kırmızımsı kahverengi, alt tarafı ise beyazımsı açık sarı renklidir. İnsanoğlunun yerleşme ve çoğalma kapasitesi yüzünden ve ışık kirliliği nedeniyle bugün sayıları giderek azalmakta, nesli tükenme tehlikesi altında olduğu için koruma altında tutulmaktadır. Yumurtlama alanlarının korunması, yuva izleme ve koruma, deniz kirliliğinin azaltılması, eğitim ve farkındalık çalışmaları gibi önlemler Caretta carettaların korunmasına yönelik adımlardır. Caretta kaplumbağalarının dişleri olmadığı için, ağzında ezdiği deniz canlısından kalanlar, küçük balıkların besinini oluşturuyor. Küçük balıkların büyümesi için kaplumbağalara ihtiyaç vardır. Diğer tür olan yeşil deniz kaplumbağaları denizlerin çayırlarını biçerek, oksijenlenmesini sağlıyor. Denizlerin oksijenlenmesiyle birlikte tüm canlıların çoğalmasına yardımcı oluyorlar. Denizlerdeki ekosistem için çok önemli.
Carettalar için yumurtlama dönemindeyiz bu süreçte agresifleşme görülüyor. Yüzerken dikkat etmenizi öneriyorum. Geçtiğimiz yıl benim yaşadığım talihsiz bir olaydı. Kıyıdan çok uzakta olmamama rağmen bende Caretta saldırısından nasibini alanlardanım. Benim gibi o dönem 14 kişi daha aynı yerde Caretta saldırısına maruz kaldı. Devasa carettanın etrafımda fır dönerek girdap oluşturması ve bacağımı bir anda yakaladığını hissetmen saniyeler içinde oldu. Nasıl yapabildim bilmiyorum ama can havliyle oldukça soğukkanlı tavır izledim. Bacağıma adeta kuvvetli bir vakumlama yaptı. Bir hamleyle bacağımı kurtardım fakat, kıyıya çıktığımda gördüğüm manzara feciydi. Bacağım kıpkırmızı ve balon gibi şişmişti. Hemen orada bulunan plajdan torbalarla buz getirdiler kızarıklık ve acıyı bir miktar azalttı. Sonrası çeşitli tedavi ve uzun süre bende bıraktığı travmadan dolayı denize giremedim. Hala yüzerken tedirginliğim devam ediyor. Tabi böyle hadiselere sebep olanlar ne yazık ki, biz insanlardan kaynaklanıyor. Tur teknelerinden atılan yiyecekler, bu deniz canlıları üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. Aslına bakarsanız denizler onların evi ve biz onların evine giriyoruz. Yine de ihtimalleri göz önünde bulundurarak dikkatli olalım derim. Carettaları koruyalım, sevelim. Neslinin tükenmesine izin vermeyelim.
