Donald Trump'ın Panama Kanalı'nın ABD'ye geri verilmesini talep edeceklerini açıklaması ve Grönland'ı ABD topraklarına katmak istemesi ortalığı karıştırdı. Her iki taraftan da Trump'a çok sert cevap geldi.
ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump'ın Panama Kanalı'nın ABD'ye geri verilmesini talep edeceklerini açıklaması ve Grönland'ı ABD topraklarına katmak istemesi ortalığı karıştırdı. Her iki taraftan da Trump'a çok sert cevap gelirken ABD medyası seçilen başkanın ABD topraklarını genişletmek gibi bir planı olabileceğini yazdı.
ABD'nin 47. başkanı seçilen Donald Trump,22 Aralık'ta Panama'yı, Panama Kanalı'nın kullanımı için aşırı yüksek ücret istemekle suçladı ve kanalın düzgün şekilde yönetilmemesi durumunda ABD'ye geri verilmesini talep edeceklerini açıkladı. Eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın, kanalın yönetimini Panama'ya devretmesini "hata" olarak tanımlayan Trump, kanalın "başkalarının yararına değil" iki ülke arasındaki işbirliğinin simgesi olarak Panama'ya verildiğini hatırlattı.
PANAMA'DAN SERT TEPKİ: TRUMP POSTERLERİ YAKILDI
Panama'nın Trump'a tepkisi sert oldu. Panama Devlet Başkanı Mulino "Vatandaşlarım, başkan olarak şunu kesin bir dille ifade etmek isterim ki, Panama Kanalı ve ona bağlı tüm alanlar, her metrekaresiyle Panama'ya aittir. Ülkemizin egemenliği ve bağımsızlığı pazarlık konusu değildir. Panama Kanalı Panama'ya ait ve öyle kalacak." derken, halk Panama Parlamentosu önünde Trump'ı protesto etti ve ABD'nin seçilmiş başkanının posterlerini yaktı.
BU KEZ DE GRÖNLAND'I KARIŞTIRDI
ABD'nin 47. başkanı Panama ile ilgili tartışmalar devam ederken bu kez 23 Aralık'ta, Grönland'ın ABD kontrolünde olması gerektiğine ilişkin söylemini yineleyerek, Ada'nın mülkiyeti ve kontrolüne sahip olmanın "mutlak zorunluluk" olduğunu savundu.
Dünyanın en büyük adası Grönland, iklim krizinin etkisiyle buzların erimesi ve yeni ticaret yollarının açılması nedeniyle giderek daha önemli hale gelen Arktik bölgesinde merkezi bir konuma sahip bulunuyor. Zengin yer altı rezervlerine de sahip Grönland'ın hem ABD'ye yakınlığı hem de kilit deniz yolları üzerindeki konumu, Washington için özellikle Rusya ve Çin ile artan rekabet bağlamında "stratejik avantaj" olarak görülüyor.
"SATILIK DEĞİLİZ"
ABD'de görevi devralmaya hazırlanan Trump'ın açıklamaları bu kez Grönland'ı karıştırdı. Grönland Başbakanı Egede, yaptığı yazılı açıklamada, Grönland'ın "satılık olmadığını" vurgulayarak, "Grönland, Grönland halkına aittir. Biz satılık değiliz ve asla satılık olmayacağız. Uzun süredir devam eden özgürlük mücadelemizi kaybetmeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Öte yandan başta komşu ülkeler olmak üzere tüm dünyayla işbirliği ve ticarete açık olmaya devam ettiklerini belirten Egede, "Zira tüm işbirliği ve ticaret Danimarka üzerinden yapılamaz. Bizimle yapılacak tüm işbirlikleri bizim değerlerimize dayanmalıdır." değerlendirmesinde bulundu.
ABD İÇİN NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?
Grönland'a ilgisini gizlemeyen ABD, özellikle soğuk savaş döneminde buraya önemli yatırımlar yaparak ve askeri üs kurarak bölgedeki varlığını güçlendirdi. Askeri kaygıların ötesinde, Grönland'ın mineraller, nadir toprak metalleri ve petrol rezervleri de dahil olmak üzere doğal kaynaklar açısından zengin olması da Ada'yı ABD için "çekici" kılıyor.
Ada'nın sahip olduğu kaynakların elektronik, yenilenebilir enerji ve elektrikli araçlarda kullanılanlar başta olmak üzere ileri teknolojiler için gerekli mineraller olması dikkati çekiyor.
Grönland, önemli uranyum, altın, çinko ve diğer kritik malzeme rezervlerine sahipken ABD ise nadir toprak mineralleri konusunda Çin'e olan bağımlılığını azaltmak istiyor. ABD'nin Grönland'ın başkenti Nuuk'ta 1953’te kapattığı konsolosluğunu 2020'de yeniden açma kararı da "yenilenebilir enerji ve maden kaynaklarıyla ilgili projelerde doğrudan iletişim ve işbirliğini kolaylaştırma" amacı olarak değerlendirildi.
TRUMP SATIN ALMAYA ÇALIŞMIŞTI
Grönland'ın merkezinde yer aldığı Arktik bölgesi, yıllar içerisinde Rusya, Çin ve ABD'nin nüfuz mücadelesi verdiği bir bölge haline geldi. Trump da Rusya'nın askeri genişlemesine ve Çin'in bölgedeki artan varlığına karşı ABD'nin Kuzey Kutbu'ndaki etkisini güçlendirmek istiyor. Aynı zamanda ABD'nin Arktik bölgesindeki ekonomik etkisini artırmak ve Grönland’ın zengin kaynaklarından da faydalanmak isteyen Trump, göreve geldiği ilk dönemde de Danimarka'dan Ada’yı satın alma isteğini dile getirdi. Trump'ın 2019'da yaptığı bu teklifi Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, "saçma" olarak nitelendirerek reddetti.
BU KEZ ŞAKA DEĞİL: TRUMP ABD TOPRAKLARINI GENİŞLETMEK İSTİYOR
ABD'li New York Times gazetesi 'Trump'ın Grönland ve Panama Kanalı'nı Kontrol Etme İsteği: Bu Kez Şaka Değil' başlıklı haberinde seçilen başkanın ABD topraklarının genişlemesi için planları olduğunu açıkça ortaya koyduğunu öne sürdü ve Trump'ın geçtiğimiz haftalarda da Kanada'ya Amerika'nın “51. eyaleti” olması yönünde şakayla karışık bir teklif sunduğunu ve Kanada liderine “Vali Justin Trudeau” dediğini hatırlattı. New York Times'a göre, Trump'ın Grönland teklifi Danimarka'da bir şaka olarak görülmüyor.
CNN International da Trump'ın Amerikan toprak genişlemesini değerlendirdiğini belirterek, Trump'ın ekibinin bu son açıklamaların gerçek hırsları mı yoksa başka motivasyonları mı yansıttığı konusunda açıklama yapmaktan kaçındığını yazdı. /HÜRRİYET.COM.TR
